Trách nhiệm pháp lý và đạo đức trong việc sử dụng AI để tạo nội dung giáo dục trực tuyến
DOI:
https://doi.org/10.62831/202526034Từ khóa:
trí tuệ nhân tạo giáo dục trực tuyến trách nhiệm pháp lý đạo đức giáo dục quyền tác giảLượt tải xuống
Đã Xuất bản
Số
Chuyên mục
Cách trích dẫn
Tóm tắt
Bài viết phân tích về trách nhiệm pháp lý và các vấn đề đạo đức trong việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào giáo dục tại Việt Nam, đặt trong bối cảnh hội nhập với chuẩn mực quốc tế. Nghiên cứu làm rõ nghĩa vụ tuân thủ pháp luật về quyền tác giả, bảo vệ dữ liệu cá nhân, tính chính xác của nội dung và cơ chế bồi thường khi xảy ra thiệt hại. Đồng thời, bài viết cũng nhấn mạnh các nguyên tắc đạo đức như minh bạch, công bằng, tôn trọng sản phẩm con người và bảo vệ giá trị nhân văn, nhằm bảo đảm quyền lợi và sự an toàn của người học trong môi trường giáo dục số.
Tài liệu tham khảo
Bộ Giáo dục và Đào tạo (2017). Thông tư số 05/2017/TT-BGDĐT ngày 25/01/2017 quy định tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục.
Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021). Thông tư số 09/2021/TT-BGDĐT ngày 30/3/2021 quy định quản lý tổ chức dạy học trực tuyến trong cơ sở giáo dục phổ thông và cơ sở giáo dục thường xuyên.
Bộ Khoa học và Công nghệ (2024). Quyết định số 1290/QĐ-BKHCN ngày 11/06/2024 về nguyên tắc nghiên cứu và phát triển hệ thống trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm tại Việt Nam.
Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2013). Nghị định số 131/2013/NĐ-CP ngày 16/10/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính quyền tác giả, quyền liên quan.
Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2020). Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 03/2/2020 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử.
Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2020). Nghị định số 140/2020/NĐ-CP ngày 30/11/2020 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Giáo dục.
Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2023). Nghị định số 13/2023/NĐ-CP ngày 17/4/2023 của Chính phủ về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Nguyễn Thị Hạnh. (2024). Bàn về trách nhiệm pháp lý do hậu quả từ sử dụng công nghệ AI của nhà sản xuất. Truy cập tại https://tapchicongthuong.vn/ban-ve-trach-nhiem-phap-ly-do-hau-qua-tu-su-dung-cong-nghe-ai-cua-nha-san-xuat-123560.htm.
https://tapchicongthuong.vn/ban-ve-trach-nhiem-phap-ly-do-hau-qua-tu-su-dung-cong-nghe-ai-cua-nha-san-xuat-123560.htm.">
FPT Cần Thơ (2024). Đạo đức, trách nhiệm của học sinh khi sử dụng Generative AI. Truy cập tại https://cantho-school.fpt.edu.vn/dao-duc-trach-nhiem-hoc-sinh-khi-su-dung-generative-ai.
https://cantho-school.fpt.edu.vn/dao-duc-trach-nhiem-hoc-sinh-khi-su-dung-generative-ai.">
Phan Hải Đăng (ngày 4/6/2025). Các quy định về AI nhằm đảm bảo sự phát triển và sử dụng có trách nhiệm, an toàn, đáng tin cậy. Truy cập tại https://tuoitre.vn/cac-quy-dinh-ve-ai-nham-dam-bao-su-phat-trien-va-su-dung-co-trach-nhiem-an-toan-dang-tin-cay-20250604105438389.htm
https://tuoitre.vn/cac-quy-dinh-ve-ai-nham-dam-bao-su-phat-trien-va-su-dung-co-trach-nhiem-an-toan-dang-tin-cay-20250604105438389.htm">
Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2005). Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2022).
Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2006). Luật Bình đẳng giới năm 2006.
Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2010). Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010.
Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2015). Bộ luật Dân sự năm 2015.
Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2017). Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2018). Luật An ninh mạng năm 2018.
Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2018). Luật Giáo dục Đại học (sửa đổi, bổ sung năm 2018).
Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2019). Luật Giáo dục năm 2019.
Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2025). Luật Bảo vệ quyền lợi cá nhân năm 2025.
European Union (2024). Artificial Intelligence Act. Official Journal of the European Union. Available at https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2024/1689/oj.
https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2024/1689/oj.">
European Union (2019). Directive on Copyright in the Digital Single Market (Directive (EU) 2019/790) . Available at https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32019L0790.
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32019L0790.">
European Union (2022). Artificial Intelligence Liability Directive. Official Journal of the European Union. Available at https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A52022PC0496.
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A52022PC0496.">
European Parliament & Council (2016). General Data Protection Regulation (GDPR), Regulation (EU) 2016/679. Available at https://gdpr-info.eu/.
https://gdpr-info.eu/.">
Berne Convention for the Protection of Literary and Artistic Works (Paris Act, 1971). Available at https://www.wipo.int/treaties/en/ip/berne/.
https://www.wipo.int/treaties/en/ip/berne/.">
OECD Recommendation on Artificial Intelligence. Organisation for Economic Co-operation and Development. Available at https://oecd.ai/en/ai-principles.
https://oecd.ai/en/ai-principles.">
KPMG (2024). AI and the Laws: Navigating content & IP challenges. Available at https://kpmg.com/vn/en/home/ insights/2024/03/ai-and-the-laws.html
https://kpmg.com/vn/en/home/ insights/2024/03/ai-and-the-laws.html">
RMIT (April 2025). Governing AI with ethics and law to guide Vietnam’s evolving future. Available at https://www.rmit.edu.vn/news/all-news/2025/apr/governing-ai-with-ethics-and-law-to-guide-vietnam-evolving-future.
https://www.rmit.edu.vn/news/all-news/2025/apr/governing-ai-with-ethics-and-law-to-guide-vietnam-evolving-future.">
VietnamPlus (2024). Responsible AI must minimise violations on users’ legal rights. Available at https://en.vietnamplus.vn/responsible-ai-must-minimise-violations-on-users-legal-rights-post288862.vnp.
https://en.vietnamplus.vn/responsible-ai-must-minimise-violations-on-users-legal-rights-post288862.vnp.">
UNESCO (2021). Recommendation on the Ethics of Artificial Intelligence. Paris: UNESCO. Available at https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381137.
https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381137.">
UNESCO (2019). Global Convention on the Recognition of Qualifications concerning Higher Education. Paris: UNESCO. Available at https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000370215.
https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000370215.">
UNESCO. (2019). Recommendation on Open Educational Resources. Paris: UNESCO. Available at https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000370936.
https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000370936.">
United Nations. (1948). Universal Declaration of Human Rights. Available at https://www.un.org/en/about-us/universal-declaration-of-human-rights.
https://www.un.org/en/about-us/universal-declaration-of-human-rights.">
UNESCO. (2023). Guidance for generative AI in education and research. UNESCO Digital Learning Week 2023. Paris: UNESCO. Available at https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000386693.
https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000386693.">
United Nations. (1948). Universal Declaration of Human Rights. Available at https://www.un.org/en/about-us/universal-declaration-of-human-rights.
https://www.un.org/en/about-us/universal-declaration-of-human-rights.">
